Boże Narodzenie w Chorwacji - przygotowania (2)

Zarówno z adwentem, jak i z samym Bożym Narodzeniem wiąże się w Chorwacji wiele zwyczajów. Część już omówiliśmy, pozostało jednak co najmniej kilka zasługujących na wzmiankowanie. Niektóre są praktykowane wyłącznie w niektórych regionach kraju, o wielu pamiętają zaś wyłącznie przedstawiciele starszych pokoleń, bywają jednak i takie, które nadal są powszechnie praktykowane.

Djetinjci, materice i očići

Zwyczaj polegający na „wykupieniu się” należy do tych, które praktykuje się już tylko w niektórych regionach Chorwacji. Spotkamy się z nim między innymi w południowej Dalmacji oraz we wschodniej Hercegowinie, pamiętają o nim jednak również Buniewcy – katolicka ludność Baczki. „Djetinjci” to dzień, w którym starsi mieszkańcy domów wymagają od dzieci drobnego prezentu, „materice” to czas, w którym wykupować muszą się kobiety, a „očići” to okres, w którym przygotowanie okupu spoczywa na barkach mężczyzn. Na szczęście, sam okup nie musi być zbyt kosztowny, a osoby obchodzące djetinci, materice i očići zadowalają się słodyczami, orzechami oraz suszonymi owocami. Co ciekawe, zwyczaj ten jest praktykowany również przez ludność prawosławną (choć, oczywiście, mamy do czynienia z różnicą w datach).

Zwyczaje związane z dniem świętej Łucji

Wspominaliśmy już o tym, że święta Łucja jest łaskawa dla młodych Chorwatek, które chcą wiedzieć, czy najbliższy rok zaowocuje związkiem małżeńskim. Zwyczaj siania pszenicy nie jest jednak jedynym, który bywa tego dnia praktykowany w różnych częściach Chorwacji. W Sławonii od tego dnia bacznie patrzono w niebo, wierzono bowiem, że pogada panująca w ciągu dwunastu dni dzielących dzień świętej Łucji od Bożego Narodzenia da odpowiedź na pytanie o to, jaki będzie zbliżający się rok, a zwłaszcza - czy aura dopisze w czas siewu i zbiorów. Z kolei chorwacka diaspora do dziś wykorzystuje dzień świętej Łucji jako okazję do złożenia życzeń bliskim jej osobom. Wśród węgierskich Chorwatów praktykowany jest jeszcze zwyczaj składania wizyt w okolicznych domach. Odwiedzają je chłopcy życząc wszystkiego dobrego ich mieszkańcom. Podobnym zwyczaj praktykowany jest również wśród katolickiej ludności Baczki oraz wśród Chorwatów z okolic Sarajewa. We wsiach w okolicach Zagrzebia pamięta się również o tym, że święta Łucja jest patronką osób ociemniałych i proszących o pomoc w chorobach oczu. To właśnie z szacunku do męczennicy, która miała sobie wydłubać oczy zmuszona przez prześladowców do prostytucji, w dniu jej święta nie wykonuje się tych prac domowych, które mogłyby obciążać wzrok.

Dzień świętego Tomasza

W niektórych regionach Chorwacji dużą wagę przywiązuje się również do dnia świętego Tomasza przypadającego 21 grudnia. Wiele gospodyń domowych wierzy, że właśnie wówczas najlepiej jest zainaugurować przygotowania do świąt, w domach więc nie tylko trwa wówczas wielkie sprzątanie, ale i pieczenie świątecznych potraw. Tego dnia wierzący wybierają się również do kościoła, aby poprzez spowiedź duchowo przygotować się na nadejście świąt.

Na zakończenie chorwacka kolęda. Łącząc klasykę i nowoczesność prezentuję ją w wykonaniu Vanny - wokalistki popularnej obecnie, kojarzonej również przez polaków, oczywiście pod warunkiem, że oglądają konkurs Eurowizja :)