Choć wczasy w Chorwacji kojarzymy z upalnym latem, nie oznacza to wcale, że kraj ten nie ma nam nic do zaoferowania w czasie mroźnej zimy. Sezon turystyczny to przecież termin umowny, nie warto więc trzymać się go szczególnie sztywno. Jeżeli wybierzemy się tu nie w lipcu, ale w listopadzie lub w grudniu, z pewnością nie będziemy tego żałowali zwłaszcza, że Boże Narodzenie w Chorwacji ma swój czar i magię, którą z powodzeniem można porównywać z magią polskich świąt
Przygotowania do świat Bożego Narodzenia rozpoczynają się w Chorwacji dość wcześnie, dla wielu osób kluczową datą jest bowiem już 25 listopada, a więc dzień ustanowiony na pamiątkę świętej Katarzyny. Cztery niedziele Adwentu (w Chorwacji określanego też jako Došašće) symbolizują cztery tysiąclecia, które, zgodnie z naukami Pisma Świętego, minęły od chwili stworzenia świata do momentu zesłania na ziemię Syna Bożego. Najbardziej religijni Chorwaci każdy nowy dzień adwentu rozpoczynają od wizyty w kościele i uczestnictwa w porannej mszy. Msze te zwane są roratami, ludność miejscowa używa jednak również określenia Zornice nawiązującego do ich wczesnej pory. Msze są okazją do refleksji na temat narodzin Chrystusa, wierni wykorzystują je jednak i do tego, aby zastanawiać się nad tym, czy postępują tak, by samemu dostąpić zbawienia. Adwent to czas swego rodzaju oczyszczenia i przygotowania do „nowego początku” jakim jest Boże Narodzenie.
W czasie mszy adwentowych, podobnie, jak ma to miejsce w Polsce, śpiewane są specjalne pieśni adwentowe, w wielu chorwackich domach pojawia się przy tym również wieniec adwentowy, a więc rozwiązanie, które również znane jest w niektórych częściach naszego kraju. Wieniec wykonywany jest zazwyczaj z gałązek drzew iglastych, w które wplecione są cztery świece stanowiące symbol czterech tygodni adwentu. Pierwsze wieńce adwentowe pojawiły się w połowie dziewiętnastego wieku w Niemczech, wpływy niemieckie w Chorwacji sprawiły jednak, że zwyczaj ich przygotowywania oraz bogata symbolika szybko zadomowiły się na ziemiach dzisiejszego państwa chorwackiego.
Sam wieniec, który nie ma ani początku, ani końca, to dawny symbol wieczności. Symbolizuje on jednak również wierność i to wierność rozumianą na dwa sposoby. Zaplatanie wieńca wyraża wierność człowieka Bogu, sam wieniec jest jednak również potwierdzeniem tego, że i Bóg jest wierny obietnicy złożonej człowiekowi, czego najlepszym dowodem jest zesłanie Zbawiciela, na które w czasie adwentu ze szczególnym napięciem oczekują chrześcijanie. Co ciekawe, analiza symboliki wieńca adwentowego nakazuje nam cofnąć się aż do czasów antycznych. Wieniec był wówczas atrybutem zwycięzców, trudno dziwić się więc, że i dziś jego wyplatanie nawiązuje do triumfu Boga nad złem.
W chorwackich domach Adwent nie był jednak wyłącznie czasem modlitwy i wglądu w siebie. Cztery tygodnie poprzedzające Boże Narodzenie oznaczały również okres, w którym zwracano się ku drugiemu człowiekowi. Sąsiedzi i dalsi krewni odwiedzali się decydując się puścić w niepamięć drobne zatargi, ponieważ zaś nie przychodzili nigdy z pustymi rękoma, Adwent był również czasem obdarowywania się. Wręczanie sobie prezentów i składanie życzeń rozpoczynało się już 4 grudnia, a więc w dniu świętej Barbary. W Polsce uważana jest ona przede wszystkim za patronkę górników i to właśnie oni mają wówczas swoje święto, w Chorwacji pamięta się jednak, że święta Barbara czuwa i nad osobami, które wykonują inne zawody powszechnie uznawane za niebezpieczne.
Ważną datą jest również 6 grudnia, a więc dzień poświęcony świętemu Mikołajowi, a także 13 grudnia, kiedy to katolicy wspominają świętą Łucję. Święty Mikołaj pamiętany jest w Chorwacji nie tylko jako patron małych dzieci, ale również podróżnych, w tym zwłaszcza marynarzy, trudno dziwić się więc, że darzony jest bardzo dużym szacunkiem. To właśnie w noc poprzedzającą 6 grudnia święty Mikołaj odwiedza dzieci i wręcza im drobne podarunki, każdy mały Chorwat pamięta więc o tym, aby przed snem wyczyścić buty i postawić je w widocznym miejscu. Każdy też z pewnością zasypia z pewnym niepokojem, wiadomo bowiem, że święty Mikołaj nie podróżuje wcale sam. Jego odwiecznym towarzyszem jest Krampus – złośliwy diabeł, który również przygotowuje swoje dary. Grzeczne dzieci mogą liczyć na słodycze, owoce i drobne upominki pozostawione przez Mikołaja, tym niegrzecznym zaś Krampus pozostawia ku przestrodze rózgę. 
Tradycja wręczania prezentów przez świętego Mikołaja jest dziś praktykowana na terenie całej Chorwacji, w niektórych częściach Dalmacji można jednak spotkać się również ze zwyczajem obdarowywania dzieci przez świętą Łucję. Maluchy mogą liczyć wówczas nie tylko na słodycze, ale również na suszone owoce, a dziewczęta mają prawo oczekiwać czegoś więcej. W noc poprzedzającą dzień świętej Łucji warto spać dość czujnie, w Chorwacji wierzy się bowiem, że pannom może wówczas przyśnić się ich przyszły mąż (w niektórych regionach powodzenie tej wróżby uzależnione jest jednak przede wszystkim od tego, czy panna pościła przez cały poprzedni dzień). Jeżeli nie ufamy snom, możemy wykorzystać inny chorwacki zwyczaj, aby przekonać się, czy nie grozi nam czasem staropanieństwo. W dniu świętej Łucji warto zatem przygotować jedenaście kawałków papieru. Na dziesięciu z nich należy wypisać imiona mężczyzn, za których można wyjść za mąż, jedenasty wypada jednak zostawić pusty. Każdego dnia jedną kartkę papieru należy spalić w ogniu nie upewniając się jednak, jaka była jej zawartość. W dzień Bożego Narodzenia można otworzyć ostatni skrawek papieru i przekonać się, jaki los jest nam pisany. Kartka z męskim imieniem zwiastuje szybkie zamążpójście, pusta – staropanieństwo. W dniu świętej Łucji Chorwatki sieją również niewielkie ilości pszenicy (tak zwana božićna pšenica), jest ona bowiem gwarantem płodności i obfitości w całym kolejnym roku.
Autorka bloga zaprasza na spotkanie z chorwacką muzyką świąteczną. Tym razem o Bożym Narodzeniu wśród śniegu śpiewa Oliver Dragojević
Jeszcze więcej adwentowych zwyczajów znaleźć można TUTAJ
Zdjęcie wieńca adwentowego zaczerpnięte ze strony internetowej
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz