Zabytki Rijeki - Kościół Błogosławionej Dziewicy Maryi w Trsacie

Turyści, którzy wakacje w Chorwacji spędzają w Rijece powinni odwiedzić Trsat. Przedmieścia jednego z najważniejszych miast na Istrii z pewnością nie rozczarują miłośników historii, osoby wierzące z pewnością docenią zaś i to, że znajdujący się tu kościół pod wezwaniem Błogosławionej Dziewicy Maryi jest jednym z najważniejszych sanktuariów maryjnych w całej Chorwacji.

Tropem legendy

Legenda kościoła pod wezwaniem Błogosławionej Dziewicy Maryi jest starsza narodziła się pod koniec trzynastego wieku. Według przekazów miejscowej ludności 10 maja 1291 roku na miejscu dzisiejszej świątyni pojawił się dom z Nazaretu, w którym mieszkali Maryja, Józef oraz Jezus. Dom został przeniesiony przez anioły i pozostał na chorwackich ziemiach do 10 grudnia 1294 roku. To wtedy aniołowie przenieśli go do Loretto, gdzie pozostaje do dziś. Legenda nie jest zresztą wcale pozbawiona ziarna prawdy, dziś domniemywa się więc, że w czasie wojen krzyżowych rzeczywiście tak cenne relikwie przez moment znajdowały się w Trsacie. Cóż… nie tam miało być miejsce ich stałego pobytu toteż relatywnie szybko zabrano je do miejsca bardziej godnego. 

Historia

źródło: destinacije.com

Sam kościół powstał w połowie piętnastego wieku. Inicjatorem jego budowie byli władający wówczas na tych terenach Frankopanowie, a sama budowa uzyskała zgodę papieża. Miejsce nie zostało przy tym wybrane przypadkowo, budowniczy kościoła pamiętali bowiem o dawnej legendzie o domu z Nazaretu. Opiekę nad kościołem powierzono franciszkanom, oni też odpowiadali za prace remontowe w siedemnastym wieku, w czasie których kościół został rozbudowany i upiększony. Osoby, które lubią poszukiwać śladów różnych epok w zabytkach architektury z pewnością dostrzegą, że kościół w Trsacie posiada tez pewne elementy typowe dla architektury dziewiętnastego wieku. Nie ma w tym nic dziwnego, bo ostatnie prace, które wpłynęły na jego dzisiejszy wygląd były prowadzone w pierwszej połowie dziewiętnastego wieku. To wtedy kościół otrzymał zresztą dzwonnicę, której do tej pory był pozbawiony. Sami Chorwaci mówią, że kościół jest utrzymany w stylu gotycko-renesansowo-barokowo-biedermeierskim  i trudno z nimi polemizować.

Wnętrze kościoła

Elementy wchodzące w skład wyposażenia wnętrza kościoła powstawały pomiędzy siedemnastym i dziewiętnastym stuleciem, a więc już po remoncie przeprowadzonym w roku 1644. Nie one, choć piękne, sprawiają jednak, że co roku do sanktuarium maryjnego na przedmieściach Rijeki trafiają pielgrzymi pochodzący nie tylko z Chorwacji, ale również z wielu innych państw świata. Celem pielgrzymek jest przede wszystkim cudowny obraz Błogosławionej Dziewicy Maryi podarowany mieszkańcom Trsatu przez papieża Urbana V w roku 1367. Jak łatwo się domyślić, obraz również ma swoją legendę, mówi się bowiem, że był prezentem stanowiącym rekompensatę za stratę domu z Nazaretu, w którym mieszkała Maryja. Ta sama legenda mówi zresztą o tym, że namalowany na drewnie cedrowym i podzielony na trzy części obraz został stworzony przez świętego Łukasza Ewangelistę. Historycy nie podejmują się rozstrzygania delikatnej kwestii autorstwa obrazu, potwierdzają jednak, że był on otoczony czcią i szacunkiem, które przyczyniły się do tego, że 8 września 1715 roku obraz otrzymał szczerozłota koronę, co stworzyło pewien precedens, dotąd bowiem papież zgadzał się na uhonorowanie w ten sposób jedynie tych cudownych obrazów, które znajdowały się na terenie Włoch.

Poloniki

Uważni turyści, którzy znajdą się w pobliżu kościoła pod wezwaniem Błogosławionej Dziewicy Maryi z pewnością zwrócą uwagę i na pomnik „Trsacki pielgrzym”, który znajduje się nieopodal niej. Przedstawia on modlącego się mężczyznę o dziwnie znajomej Polakom twarzy. Rzeczywiście, pomnik powstał na pamiątkę wizyty papieża Jana Pawła II w sanktuarium maryjnym w Trsacie i jest swego rodzaju podziękowaniem ze strony Chorwatów, wdzięcznych mu zarówno za sympatie, jaką odczuwał w stosunku do ich państwa, jak i za chwilę modlitwy nad świętym dla nich obrazem. 

Wskazówki

Choć oficjalna nazwa kościoła to crkva Blažene Djevice Marije, Chorwaci na ogół mówią o nim crkva Gospe Trsatske (kościół Pani z Trsatu) i taką nazwę możemy spotkać w wielu przewodnikach pisanych w tym języku. Kościół oraz połączony z nim klasztor franciszkański mają własną stronę internetową, która opowiada o historii sanktuarium, bieżących wydarzeniach i planach na przyszłość. Strona ta przyda się również, gdy zechcemy uczestniczyć w mszy świętej w kościele Pani z Trsatu, znaleźć można na niej bowiem aktualne informacje dotyczące godzin, w jakich odbywają się msze święte. Polska wersja strony nie istnieje, informacje na niej podane można jednak przeczytać po angielsku i niemiecku. Dzięki wspomnianej stronie możemy również wybrać się na wirtualny spacer po kościele i jego okolicach, co z pewnością będzie znakomitym wstępem dla wszystkich tych czytelników, którzy dopiero wybierają się na wczasy w Chorwacji.

Na zakończenie autorka bloga zaprasza do obejrzenia reportażu o sanktuarium i kulcie Pani z Trsatu. Reportaż jest dość długi, a lektor mówi po chorwacku, ale zdjęcia są piękne.